e4thai.com

สวัสดีครับ

       ในภาษาอังกฤษ มีคำศัพท์อยู่จำนวนหนึ่งที่คำเดียวกันแต่มี 2 ความหมายที่ขัดแย้งกันเอง หรือ contronym เช่น คำว่า sanction ซึ่งมีความหมายว่า อนุญาตหรืออนุมัติให้ทำอะไรได้ ซึ่งมักเป็นเรื่องภายในประเทศหนึ่ง ๆ แต่อีกความหมายหนึ่งกลับหมายถึงมาตรการลงโทษ เช่น ไม่ค้าขายด้วย หรือลดสิทธิผลประโยชน์ทางการค้า ซึ่งมักเป็นเรื่องระหว่างประเทศ —► อ่านคำอธิบายเพิ่มเติม

       ผมขอนำข้อความจากข่าวใน นสพ. Bangkok Post มาให้ท่านดูเป็นตัวอย่าง เพื่อเห็นความหมายที่ตรงกันข้ามของคำว่า sanction

ความหมายที่แปลว่า อนุมัติ (มักเป็นข่าวในประเทศ) 

•Meechai to hand over revised charter to PM

Royal sanction tipped for early next month

•Professed BRN members hold leading positions in the Mara Patani, but do not have the sanction of the group's leadership.

ความหมายที่แปลว่า มาตรการลงโทษ (มักเป็นข่าวระหว่างประเทศ) 

•US, Japan scramble for 'strongest' sanctions against NKorea

•Japan, the United States and South Korea have asked China -- one of North Korea's few allies -- to use its leverage to persuade Pyongyang to comply with UN sanction resolutions.

       จากตัวอย่างข้างบน จึงพอสรุปได้ว่า การจะเข้าใจความหมายของศัพท์พวก contronym ได้ถูกต้อง จะต้องอ่านเนื้อความตรงนั้นเพื่อดูว่าศัพท์คำนี้มันหลายถึงอะไรกันแน่ 

       ผมรวบรวมลิงก์ภาษาไทยที่พูดถึงคำประเภท contronym ซึ่งมีอยู่ไม่กี่ลิงก์ ข้างล่างนี้ครับ

• Contronyms - สถาบันภาษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• 10 ศัพท์อังกฤษที่มีความหมายขัดแย้งในตัวเอง | Dek-D.com
• 78 Contronyms ที่พบบ่อยในภาษาอังกฤษ ตอน 1 : คำในหมวด A-D
• 78 Contronyms ที่พบบ่อยในภาษาอังกฤษ ตอน 2 : คำในหมวด E-L
• 78 Contronyms ที่พบบ่อยในภาษาอังกฤษ ตอน 3 : คำในหมวด L-P
• 78 Contronyms ที่พบบ่อยในภาษาอังกฤษ ตอน 4 : คำในหมวด Q-S
• 78 Contronyms ที่พบบ่อยในภาษาอังกฤษ ตอน 5 (จบ) : คำในหมวด S-W

       ส่วนลิงก์ภาษาอังกฤษมีมากกว่า และหลายคำที่รวบรวมไว้ก็ซ้ำ ๆ กัน   ผมพยายามคัดเลือกลิงก์ที่มีประโยคตัวอย่าง เพราะจะช่วยให้เข้าใจได้ชัด  ข้างล่างนี้ครับ

• Contronym - Simple English Wikipedia, the free encyclopedia

• Appendix:Glossary of auto-antonyms - Wiktionary

• Words That Are Their Own Opposites: Contronyms

• 42 Contronyms with examples | ZoeGraves

• 25 Contronyms That Are Their Own Opposites - List25

• 10 Verbs that are contronyms - Grammarly

• 10 Verbs that are contronyms - Grammarly

• Fun With Words: Contronyms - RinkWorks

• What is a contronym? | OxfordWords blog

• 14 Words That Are Their Own Opposites | Mental Floss

• 30 words that are their own opposites | MNN - Mother Nature Network

• 75 Contronyms (Words with Contradictory Meanings) - Daily Writing Tips

       ในภาษาไทย ศัพท์พวก contronym ก็น่าจะมีอยู่เหมือนกัน  ผมนึกถึงคำ ๆ หนึ่ง คือ “รักษา” เช่น รักษาชีวิต กับ รักษาโรค  นี่เป็น 2 ความหมายที่ต่างกันคนละขั้ว รักษาชีวิตคือทำให้ชีวิตคงอยู่  แต่รักษาโรคคือทำให้โรคหายไป  แต่ที่น่าตลกก็คือ เมื่อเข้าไปดูความหมายตามพจนานุกรมในเว็บของราชบัณฑิตย์  กลับให้ความหมายไว้ด้านเดียว คือด้านที่แปลว่าทำให้คงอยู่ และคำแจกลูก ก็มีแต่ความหมายในแง่นั้น แต่ความหมายอีกด้านหนึ่ง ที่หมายถึงทำให้สูญสิ้นไป เช่น รักษาโรค คือทำให้โรคสูญสิ้นไป แม้จะเป็นวลีที่คนพูดกันติดปากทั้งประเทศ กลับไม่ถูกบรรจุไว้ในพจนานุกรมเล่มนี้  ท่านราชบัณฑิตย์ท่านคงจะมีเหตุผลของท่าน  - คลิกดู

 รักษ์, รักษา         

ก. ระวัง เช่น รักษาสุขภาพ, ดูแล เช่น รักษาทรัพย์สมบัติ, ป้องกัน เช่น รักษาบ้านเมือง, สงวนไว้ เช่น รักษาความสะอาด รักษาไมตรี; เยียวยา เช่น รักษาคนไข้. (ส.; ป. รกขฺ ). รักษาการ ก. ปฏิบัติหน้าที่แทนชั่วคราว เช่น รองอธิบดีรักษาการแทนอธิบดี. รักษาการณ์ ก. เฝ้าดูแลเหตุการณ์ เช่น มีทหารรักษาการณ์อยู่ตลอดเวลา. ว. ที่เฝ้าดูแลเหตุการณ์ เช่น ทหารรักษาการณ์ ยามรักษาการณ์. รักษาคำพูด ก. ทำตามถ้อยคำที่พูดให้สัญญาไว้. รักษาตัว ก. ระวังตัวไม่ให้เป็นอันตราย, รักษาเนื้อรักษาตัว ก็ว่า. รักษาประตู ก. คุมอยู่หน้าประตูในการเล่น ฟุตบอลคอยป้องกันไม่ให้ลูกฟุตบอลเข้าไป. รักษายี่ห้อ (ปาก) ก. ระวังไม่ให้เสียชื่อเสียง. รักษาศีล ก. ระวังรักษาตนไม่ให้ประพฤติผิดศีล. รักษาสถานการณ์ ก. ควบคุมและดูแลให้อยู่ในภาวะปรกติ. รักษาหน้า ก. ระวังไม่ยอมให้ต้องอับอายขายหน้า. รักษาเหลี่ยม ก. ระวังไม่ให้เสียชั้นเชิง, ระวังไม่ให้ถูกลบเหลี่ยม.

       ท่านใดเห็นคำศัพท์ภาษาไทยอื่น ๆ ที่มีลักษณะ contronym ช่วยแจ้งด้วยนะครับ ถือว่าช่วยแบ่งปันความรู้ ขอบคุณมากครับ

พิพัฒน์